Halıcıoğlu Kumbarhane Camii, İstanbul’un Beyoğlu ilçesinde, Haliç Köprüsü’nün altında yer alan tarihi ve kültürel bir yapıdır. Bu cami, Sultan III. Selim’in annesi Mihrimah Sultan tarafından 1803 yılında inşa ettirilmiştir. Ancak caminin tarihi daha da geriye gitmektedir; 1794 yılında III. Selim tarafından humbaracılar ve lağımcılar için yaptırılan kışlanın ortasında yer almaktadır.
Tarihçesi ve İnşası
- İnşa Yılı: 1803
- Yaptıran: Mihrimah Sultan, Sultan III. Selim’in annesi
- Orijinal Kullanım: Cami, III. Selim’in 1794’te humbaracılar ve lağımcılar için yaptırdığı kışlanın ortasına kurulmuştur.
Mimari Özellikler
- Minareler: İlk inşa edildiğinde tek minareli olan camiye, sonradan III. Selim tarafından bir minare daha eklenmiştir.
- Kışla Odaları: İlk yapıldığında dört bir tarafı kışla odaları ile çevriliydi ve bu nedenle “Humbaracılar Kışlası Camii” olarak adlandırılmıştır.
- Yapı Malzemesi: Taş ve tuğla kullanılarak inşa edilmiştir.
- Restorasyon: 2009-2011 yılları arasında kapsamlı bir restorasyon geçirmiştir. Bu restorasyon, caminin üzerinden geçirilen Haliç Köprüsü’nün neden olduğu hasarları onarmayı amaçlamıştır. Köprünün baskısıyla minarelerin şerefeleri dökülmüş, duvarlarda ciddi çatlaklar oluşmuştu.
Fonksiyon ve Kullanım
- İbadet: Bugün de aktif olarak ibadet amacıyla kullanılmaktadır.
- Toplum: Çevrede yaşayan topluluk için önemli bir sosyal merkezdir ve özellikle dini bayramlarda yoğun bir şekilde ziyaret edilir.
- Eğitim: Cami, dini eğitimler ve Kuran kurslarına ev sahipliği yapmaktadır.
Humbaracılar (Kumbaracılar)
Camiye adını veren humbaracılar, Osmanlı ordusunda özel bir askeri sınıftı. Görevleri, demir veya tunçtan yapılmış humbara adı verilen topları ve el bombalarını üretmek ve bunları savaş sırasında kullanmaktı. Bu askeri sınıf, Osmanlı ordusunun ateşli silahlar ve patlayıcılar konusundaki uzmanlığına önemli katkılarda bulunmuştur.
Günümüzde Halıcıoğlu Kumbarhane Camii
Restorasyon çalışmaları sayesinde, cami eski ihtişamına kavuşmuş ve yapısal hasarlar onarılmıştır. Bugün, cami sadece bir ibadet yeri olmanın ötesinde, tarihi ve kültürel bir miras olarak ziyaretçilerini ağırlamaktadır. Tarihi dokusu, mimari özellikleri ve Osmanlı dönemi askeri yapılarıyla olan ilişkisi, camiyi İstanbul’un önemli tarihi yapılarından biri haline getirmektedir.
Halıcıoğlu Kumbarhane Camii, tarih boyunca çeşitli zorluklarla karşılaşmış ancak her seferinde onarılmış ve korunmuştur. Bu süreç, caminin bugün hala dimdik ayakta durmasını ve İstanbul’un zengin tarihi mirasının bir parçası olarak kalmasını sağlamıştır.
