Üsküdar’da Kaptapaşa Sokağı ile Abdi Efendi Sokağı’nın kesişiminde yer alan Kaptan Paşa Camii, ilk olarak 1499 yılında Hamza Fakih Efendi tarafından bir mescit olarak inşa ettirilmiştir. Zamanla harap hale gelen mescit, 1728-1729 yıllarında dönemin Kaptan-ı Deryası Kaymak Mustafa Paşa tarafından camiye dönüştürülerek bugünkü halini almıştır.
Cami, 1890 yılında geçirdiği yangın sonucu büyük hasar görmüş, ancak aynı yıl Helvacı kızı Şerife Nefise Hanım tarafından tamir ettirilerek yeniden ibadete açılmıştır.
Mimari Özellikler
- Plan: Kare planlı ve tek kubbeli klasik Osmanlı mimarisiyle inşa edilmiştir.
- Malzeme: Yapımında küfeki taşı kullanılmıştır.
- Kubbe: Ana mekânı örten tek kubbe, sade ve estetik bir görünüme sahiptir.
- Minare: Kesme taştan yapılmış tek şerefeli bir minaresi bulunmaktadır.
- İç Mekân:
- Mihrap: Alçı istalaktitli (mukarnas) süslemelidir.
- Minber: Mermer işçiliğiyle dikkat çeker.
- Vaiz Kürsüsü: Ahşap malzemeden yapılmıştır.
Önemi ve Günümüzdeki Durumu
Kaptan Paşa Camii, Üsküdar’ın en eski dini yapılarından biri olarak öne çıkar. İlk yapıldığı dönemde mescit olarak hizmet vermesi ve daha sonra Kaptan-ı Derya Kaymak Mustafa Paşa tarafından camiye dönüştürülmesi, yapıya ayrı bir tarihî değer katar.
1890 yangınından sonra Şerife Nefise Hanım’ın desteğiyle yenilenmesi, camiye olan toplumsal ilginin bir göstergesidir. Günümüzde aktif olarak ibadete açık olan cami, Üsküdar’ın tarihî dokusunu yaşatan önemli bir eserdir.
