Muharrem Ayı Nedir?

Hicri takvim, Peygamber Efendimizin (S.A.V) Mekke’den Medine’ye hicret ettiği yıl esas alınarak, kameri ayların temel kabul edildiği bir takvimdir. Hicri takvime göre yılın ilk ayı olan Muharrem, 7 Temmuz 2024 (1446) Pazar günü itibarıyla başlar.

Zilhicce ayından sonra, Hicri takvimde yeni yıl başlar ve Muharrem ayı devreye girer. Muharrem ayı ile birlikte 1446 yılına adım atılmış olur. Peki, Muharrem ayı nedir ve önemi nedir? Aşure günü ne zamandır? 10 Muharrem 1446, yani 16 Temmuz 2024 Salı, Aşure günüdür.

Muharrem Ayı 2024’te Ne Zamana Denk Geliyor?

Hicri takvime göre her yıl Muharrem ayı ile yeni bir yıla girilir. 2024 yılı Muharrem ayı ise 7 Temmuz Pazar günü başlayacaktır. Bu tarihte hicri takvime göre 1445 yılından 1446 yılına geçiş yapılacak. İslam alemi bu vesileyle yeni yılı tebrik eder ve aşağıdaki örnek mesajla kutlar:

“Yeni hicri senenizi tebrik eder, ilmi-manevi inkişafımız için yeni bir başlangıç olmasını diler, ümmet-i Muhammed’in huzuru ve muhafazasına ve daha nice hayırlara vesile olmasını Cenab-ı Hak’tan niyaz ederiz.”

Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından açıklanan dini günler ve hicri aylar takvimine göre 1 Muharrem 1446, miladi takvimle 7 Temmuz 2024 Pazar gününe denk gelmektedir. Dolayısıyla, 2024 yılında Muharrem ayı 7 Temmuz’da başlayacak ve bu gün Hicri yılbaşı olarak kutlanacaktır. Muharrem ayı 4 Ağustos 2024 Pazar günü sona erecek ve 5 Ağustos 2024 Pazartesi günü Safer ayının ilk günü olacaktır (1 Safer 1446).

Aşure günü, Muharrem ayının 10. günüdür ve her yıl bu tarihte kutlanır. 2024 yılında Aşure günü, 16 Temmuz Salı gününe denk gelmektedir. Muharrem ayı, her miladi yılın farklı bir dönemine denk geldiğinden, 2024’te Temmuz ayında başlayacak olan bu ay, gelecek yıl Haziran ayı içinde başlayacaktır. Her yıl yaklaşık 10 gün öne gelen Muharrem ayı, yaklaşık 30 gün sürer.

Muharrem Ayının Önemi Nedir?

Kelime anlamı itibarıyla “haram kılınan, yasaklanan, kutsal olan, saygı duyulan” anlamlarına gelen Muharrem ayı, savaşmanın haram kabul edildiği dört aydan biridir. Bu dört haram ay Zilkade, Zilhicce, Muharrem ve Recep’tir. Hicri takvimde bu ayların ilki olan Muharrem, oruç ibadeti ve aşure ikramlarıyla değer kazanır ve hicri yılın başlangıcı olması sebebiyle İslamiyet’te büyük bir öneme sahiptir.

Peygamber Efendimiz (S.A.V) bir hadis-i şerifinde şöyle buyurmuştur: “Şüphesiz ki, zaman döndü, dolaştı Allah’ın gökleri ve yerleri yarattığı gündeki şekline geldi. Sene on iki aydır, bunlardan dördü haramdır ki üçü peş peşedir, bunlar da Zilkade, Zilhicce, Recep ve Muharremdir.” Hz. Ömer’in halifeliği döneminde, 638 yılında, Resul-i Ekrem’in Mekke’den Medine’ye hicretinin resmi takvim başlangıcı olarak kabul edilmesiyle Muharrem ayı hicri yılın ilk ayı olarak belirlenmiştir.

Arap hükümdarları yeni yılın ilk gününe büyük saygı gösterir ve tebrikleri kabul etmek üzere törenler düzenlerlerdi. Osmanlılar döneminde de Muharrem ayında devlet erkânı padişahın huzuruna çıkarak yeni yılı tebrik eder ve padişahtan “muharremiyye” denilen hediyeleri alırlardı.

Muharrem Ayı Hadisleri

Hürmet edilen anlamına gelen Muharrem ayı, İslam takviminin ilk ayıdır ve birçok önemli hadiseyle birlikte hadis-i şeriflerde zikredilmiştir. Hadislerin büyük bir kısmı, bu ayda oruç tutulmasının sevabı ile ilgilidir. Muharrem ayı ile ilgili bazı hadisler şunlardır:

• Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (S.A.V) şöyle buyurmuştur: “Ramazan’dan sonra en faziletli oruç, Allah’ın ayı olan Muharrem’de tutulan oruçtur. Farz namazlardan sonra en faziletli namaz da gece namazıdır.” (Müslim, Sıyâm, 202-203 [1163]).
• Hz. Muhammed (S.A.V) “Muharrem ayı Allah’ın ayı” diye nitelendirilmiştir (Müslim, Sıyâm, 202-203 [1163]).
• Hz. Muhammed (S.A.V) diğer bir Hadis-i Şerif’te şöyle buyurmuştur: “Âşûrâ günü orucunun önceki yılın günahlarına keffâret olacağını zannederim.” (Müslim, Sıyâm, 196-197 [1162]) buyurmuştur.

Muharrem Ayının Faziletleri Nelerdir?

Muharrem ayı, faziletleri, ibadetleri ve dualarıyla Kur’an-ı Kerim ve sünnetle sabit, hürmete layık özel bir aydır. Bir Müslüman, bu ayda kulluk şuuruna sahip olmalı ve bu müstesna zaman dilimlerinden azami şekilde istifade etmeye gayret etmelidir. Muharrem ayının faziletlerinden en önemlisi, oruç tutmanın faziletidir. İbn-i Abbas’tan (r.a) rivayet edilen bir hadis-i şerifte Peygamber Efendimiz (S.A.V) şöyle buyurmuştur:

“Haram aydan bir gün oruç tutana, Allah Teâla her gününe karşılık bir ay oruç tutmuş sevabı yazar.”