Sahip Ata Külliyesi: Konya’nın Selçuklu Mirası

Sahip Ata Külliyesi, Konya’nın tarihî ve mimari zenginliklerinden biridir. Selçuklu veziri Sahip Ata Fahreddin Ali tarafından 1258-1283 yılları arasında inşa edilen bu külliye, Alâeddin Tepesi’nin güneyinde, Konya surlarının yakınında yer alır. Sahip Ata Camii, çifte hamam, türbe ve hangahtan oluşan kompleks, Selçuklu döneminin önemli eserlerinden biridir ve günümüze kadar önemli ölçüde restore edilerek ulaşmıştır.

Tarihi ve Mimari Özellikleri

Sahip Ata Camii

Külliyenin ilk yapısı olan Sahip Ata Camii, 1258 yılında Mimar Kölük tarafından inşa edilmiştir. Selçuklu Sultanı II. İzzettin Keykavus döneminde yapılan cami, 1871 yılında yıldırım düşmesi sonucu yanmış ve yenilenmiştir. Kare planlı cami, tavanı on iki ahşap direkle taşınan bir yapıya sahiptir. Caminin özgün kıble duvarı, mihrabı ve anıtsal taç kapısı günümüze kadar ulaşabilmiştir.

Taç Kapısı ve Minareler

Sahip Ata Camii’nin kuzeye açılan taç kapısı, Selçuklu taş ve çini işçiliğinin en güzel örneklerinden biridir. Mozaik çini mihrabı, yıldızlar, geçmeler, rumiler ve kıvrık dallardan oluşan bezemelerle süslenmiştir. Firuze, lacivert ve turkuaz renklerinin kullanıldığı mihrab, Selçuklu dönemi çini işçiliğinin nadir örneklerindendir. Caminin kündekarî tekniğinde yapılmış kapı kanatları, Selçuklu ağaç işçiliğinin en görkemli örnekleri arasında sayılır. Minare kaidelerinde yer alan ve mermer lahitlerden yapılmış su hazneleri, türünün en eski örneği olan emzikli sebiller olarak dikkat çeker.

Türbe ve Hangah

Sahip Ata Külliyesi’nin bir diğer önemli yapısı, caminin bitişiğinde yer alan türbedir. Türbenin güney duvarında bulunan hangah, külliyenin önemli bir parçasıdır. Sahip Ata Fahreddin Ali’nin türbesi, 1283 yılında yenilenmiş ve külliye tamamlanmıştır. Türbenin içinde, Sahip Ata ve ailesine ait altı adet çinili sanduka bulunmaktadır.

Çifte Hamam

Külliyenin karşısında yer alan çifte hamam, 1258-1279 yılları arasında inşa edilmiştir. Selçuklu dönemi çifte hamamlarının en büyüğü olan yapı, doğu-batı doğrultulu simetrik plana sahiptir. Hamam, kuzeyde erkekler ve güneyde kadınlar kısmı olarak ikiye ayrılmıştır.

Restorasyon ve Günümüzdeki Kullanımı

Sahip Ata Külliyesi, 2006 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir. Hangah ve türbe müze olarak, cami ve hamam ise asıl amacına uygun şekilde hizmet vermektedir. Taş süslemeleri, ahşap direkleri ve çini mozaikli mihrabı ile Sahip Ata Külliyesi, Konya’ya gelen yerli ve yabancı turistlerin sıklıkla ziyaret ettiği önemli bir tarihi mekandır.

Selçuklu mimarisinin en güzel örneklerinden biri olan Sahip Ata Külliyesi, tarihi ve mimari zenginlikleri ile Konya’nın önemli turistik mekanlarından biridir. 1258-1283 yılları arasında inşa edilen külliye, günümüzde de ihtişamını korumakta ve ziyaretçilerini ağırlamaktadır.